Cytologia to jedno z najważniejszych badań profilaktycznych dla kobiet, pozwalające na wczesne wykrycie nieprawidłowości w obrębie szyjki macicy. Otrzymanie wyniku badania może jednak budzić wątpliwości interpretacyjne, szczególnie gdy pojawia się określenie „Grupa 2 wg Pap”. Co dokładnie oznacza taki wynik i czy powinien być powodem do niepokoju? W tym artykule wyjaśnimy, czym charakteryzuje się cytologia z wynikiem Grupy 2, jak należy go interpretować i jakie kroki warto podjąć po otrzymaniu takiego wyniku.
Czym jest badanie cytologiczne i klasyfikacja Papanicolaou
Badanie cytologiczne (cytologia) to podstawowe badanie przesiewowe w kierunku raka szyjki macicy. Polega na pobraniu komórek z tarczy i kanału szyjki macicy, a następnie ocenie ich pod mikroskopem. Regularne wykonywanie cytologii może uratować życie, ponieważ pozwala wykryć zmiany nowotworowe na bardzo wczesnym etapie, kiedy są w pełni wyleczalne.
System klasyfikacji Papanicolaou (w skrócie Pap), nazwany od nazwiska greckiego lekarza, który opracował tę metodę diagnostyczną, dzieli wyniki cytologii na pięć grup:
Grupa I – wynik prawidłowy
Grupa II – zmiany nienowotworowe
Grupa III – zmiany budzące podejrzenie procesu nowotworowego
Grupa IV – zmiany silnie sugerujące proces nowotworowy
Grupa V – zmiany charakterystyczne dla procesu nowotworowego
Warto zaznaczyć, że obecnie w wielu ośrodkach stosuje się również system klasyfikacji Bethesda, który jest bardziej szczegółowy, jednak klasyfikacja Papanicolaou wciąż pozostaje w użyciu w wielu placówkach medycznych w Polsce.
Grupa 2 według Papanicolaou – co oznacza?
Wynik cytologii sklasyfikowany jako Grupa 2 według Papanicolaou (Pap II) oznacza, że w pobranych komórkach zaobserwowano zmiany, które mają charakter nienowotworowy. Jest to wynik, który wskazuje na obecność pewnych nieprawidłowości, ale nie sugeruje procesu nowotworowego ani stanu przedrakowego.
Najczęstsze przyczyny wyniku Grupa 2 to:
- Stan zapalny w obrębie szyjki macicy
- Zakażenie bakteryjne (np. bakteriami beztlenowymi, paciorkowcami)
- Zakażenie grzybicze (najczęściej drożdżakami z rodzaju Candida)
- Zakażenie wirusowe (np. HPV o niskim potencjale onkogennym)
- Zmiany związane z atrofią nabłonka (często u kobiet po menopauzie)
- Zmiany reaktywne związane z mechanicznym drażnieniem szyjki macicy
- Zaburzenia hormonalne wpływające na wygląd komórek nabłonka
Obraz cytologiczny odpowiadający Grupie II według Pap może zawierać komórki z cechami zapalenia, komórki metaplastyczne (przekształcające się) lub inne nienowotworowe zmiany w strukturze komórek. Warto wiedzieć, że te zmiany są często przejściowe i w pełni odwracalne po odpowiednim leczeniu.
Czy Grupa 2 w cytologii powinna budzić niepokój?
Wynik cytologii klasyfikowany jako Grupa 2 według Pap nie jest wynikiem alarmującym, ale również nie powinien być całkowicie ignorowany. Jest to sygnał, że w obrębie szyjki macicy zachodzą pewne procesy, które wymagają uwagi i często prostego leczenia.
Warto pamiętać, że:
- Grupa 2 nie wskazuje na zmiany przednowotworowe ani nowotworowe
- Większość zmian w Grupie 2 ma charakter przejściowy i ustępuje po odpowiednim leczeniu
- Nieleczone stany zapalne mogą w niektórych przypadkach prowadzić do bardziej poważnych problemów zdrowotnych
- Regularne badania cytologiczne pozwalają na monitorowanie sytuacji i wczesne wykrycie ewentualnych poważniejszych zmian
Nawet do 70% wyników cytologii klasyfikowanych jako Grupa 2 związanych jest ze stanami zapalnymi, które przy odpowiednim leczeniu całkowicie ustępują w ciągu kilku tygodni.
Postępowanie po otrzymaniu wyniku Grupa 2
Po otrzymaniu wyniku cytologii sklasyfikowanego jako Grupa 2 według Pap, zalecane jest następujące postępowanie:
Konsultacja ginekologiczna
Najważniejszym krokiem jest omówienie wyniku z lekarzem ginekologiem. Specjalista dokona dokładnej analizy opisu badania cytologicznego i zaplanuje dalsze postępowanie. Podczas wizyty lekarz przeprowadzi badanie ginekologiczne, oceni wygląd szyjki macicy i zleci dodatkowe badania, jeśli uzna to za konieczne. Nie odkładaj tej wizyty – szybka konsultacja pozwoli na wdrożenie odpowiedniego leczenia i uniknięcie potencjalnych komplikacji.
Diagnostyka przyczyny zmian
W zależności od charakteru zmian opisanych w wyniku cytologii, lekarz może zalecić:
- Badania mikrobiologiczne (posiew z kanału szyjki macicy) – pozwalają zidentyfikować konkretny patogen i dobrać celowane leczenie
- Test na obecność wirusa HPV – szczególnie ważny, jeśli w opisie cytologii sugerowano zmiany związane z infekcją wirusową
- Badanie kolposkopowe (ocena szyjki macicy przy użyciu specjalnego mikroskopu) – umożliwia dokładniejszą ocenę zmian widocznych na szyjce macicy
- Badania dodatkowe (np. USG narządu rodnego) – pomocne w ocenie całego układu rozrodczego
- Badania hormonalne – jeśli podejrzewa się, że zmiany mogą być związane z zaburzeniami hormonalnymi
Leczenie
Leczenie w przypadku cytologii Grupa 2 zależy od zidentyfikowanej przyczyny zmian:
- Przy infekcji bakteryjnej – antybiotykoterapia (miejscowa lub ogólna) dobrana na podstawie antybiogramu
- Przy infekcji grzybiczej – leki przeciwgrzybicze (globulki dopochwowe, kremy lub leczenie doustne)
- Przy stanie zapalnym bez zidentyfikowanego czynnika infekcyjnego – leczenie przeciwzapalne i immunomodulujące
- Przy zmianach atroficznych u kobiet po menopauzie – miejscowa terapia estrogenowa w postaci kremów lub globulek
- Przy zaburzeniach hormonalnych – normalizacja gospodarki hormonalnej
Bardzo ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarza i dokończenie terapii, nawet jeśli objawy ustąpią wcześniej. Przedwczesne przerwanie leczenia może prowadzić do nawrotu infekcji, często w bardziej opornej formie.
Kontrola po leczeniu
Po zakończeniu leczenia zaleca się wykonanie kontrolnego badania cytologicznego, zazwyczaj po 3-6 miesiącach. Ma to na celu potwierdzenie skuteczności zastosowanej terapii i upewnienie się, że zmiany ustąpiły.
Jeśli kontrolna cytologia nadal wykazuje zmiany z Grupy 2, lekarz może zalecić:
- Modyfikację leczenia lub wydłużenie jego czasu
- Pogłębioną diagnostykę, w tym badania w kierunku rzadszych patogenów
- Częstsze wykonywanie badań cytologicznych (np. co 6 miesięcy)
- W niektórych przypadkach – biopsję szyjki macicy, aby wykluczyć inne przyczyny zmian
W większości przypadków odpowiednio leczone zmiany z Grupy 2 ustępują całkowicie, a kolejne badanie cytologiczne daje wynik prawidłowy (Grupa 1). Około 90% kobiet z wynikiem Grupa 2 po odpowiednim leczeniu uzyskuje prawidłowy wynik w badaniu kontrolnym.
Profilaktyka i regularne badania
Niezależnie od wyniku cytologii, regularne badania profilaktyczne są kluczowe dla zdrowia kobiety. Zaleca się wykonywanie cytologii:
- Co 3 lata u kobiet między 25. a 65. rokiem życia przy prawidłowych wynikach
- Co 12 miesięcy w przypadku nieprawidłowych wyników lub czynników ryzyka
- Według indywidualnych zaleceń lekarza w przypadku wcześniejszych nieprawidłowości
Oprócz regularnych badań cytologicznych, dla ogólnego zdrowia układu rozrodczego ważne są:
- Coroczne kontrole ginekologiczne – nawet przy braku dolegliwości
- Dbanie o higienę intymną – używanie delikatnych preparatów o odpowiednim pH
- Unikanie czynników ryzyka (np. palenie tytoniu, które zwiększa ryzyko rozwoju raka szyjki macicy)
- Stosowanie prezerwatyw, które zmniejszają ryzyko infekcji przenoszonych drogą płciową, w tym HPV
- Szczepienia przeciwko HPV – mogą chronić przed najgroźniejszymi typami wirusa
- Zdrowy styl życia wzmacniający odporność organizmu
Wynik cytologii Grupa 2 według Pap to sygnał, że organizm potrzebuje uwagi i często prostego leczenia, ale przy odpowiednim postępowaniu nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia. Kluczowe jest skonsultowanie wyniku z lekarzem ginekologiem, który zaplanuje dalsze postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne. Pamiętajmy, że regularne badania cytologiczne są najskuteczniejszą metodą wczesnego wykrywania zmian w obrębie szyjki macicy, co znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie i zapobiega rozwojowi poważniejszych schorzeń.